De Vikingen

Meester Henk is een bofkont!! Hij heeft hele leergierige leerlingen in zijn klas. Eén van die leergierige leerlingen is Nils Roturier. Hij schreef een werkstuk over de Vikingen. Zijn werk staat nu ook op Psammos.nl. Kijk en bewonder!!

Wie waren de Vikingen?

De Vikingen leefden in Scandinavië van de 8e tot de 11e eeuw. Ze waren vooral boeren en scheepsbouwers. Het land waar ze woonden was niet erg geschikt voor de landbouw; Noorwegen was heuvelachtig, Zweden was helemaal bebost en in Denemarken was veel zandgrond met heide. Toen de bevolking toenam was er niet genoeg land voor iedereen en gingen ze naar andere manieren zoeken om aan eten te komen. Eerst plunderden ze steden en kloosters leeg en vaak was dat een heel groot succes. Omdat ze heel goed in hout, metaal en steenbewerking waren, maakten ze goede wapens. Ze waren erg sterk in groepen en op zee werden ze ook wel ‘Heren van de zee’ genoemd.

Het dagelijks leven

Op het land
De meeste Vikingen brachten veel tijd op het land door. Ze verbouwden genoeg voedsel om zichzelf en hun gezin van eten te voorzien. In het noorden van Scandinavië verbouwden ze haver, gerst en rogge. Wat zuidelijker kon ook tarwe verbouwd worden. De Vikingen teelden ook groenten zoals uien, bonen en fruit als appels en kersen (dat werd verbouwd in warme delen van hun rijk).
Veel Vikingen hielden ook schapen, koeien, geiten, varkens en kippen. De koeien gaven hun melk, vlees en leer. De schapen gaven hun wol dat tot stof werd geweven en de veren van de kippen werden gebruikt om kussens en matrassen te vullen.
Voor boeren die dicht bij een rivier of fjord woonden was ook vis belangrijk. Elke vis die niet meteen gegeten werd, werd gedroogd, gezout of gerookt en later opgegeten

De huizen
De huizen van de Vikingen worden vaak langhuizen genoemd. Dat komt omdat ze meestal langwerpig van vorm waren. Het hoofdgebouw kon wel 30 m lang worden en er konden nog andere gebouwen aan toegevoegd worden. De landen waar de Vikingen woonden waren erg bebost. Daarom maakten ze hun huizen van hout en hun dak van stro of turf. Wanneer er te weinig hout inde buurt was maakten ze hun muren van blokken turf die op de ondergrond op stenen waren gezet.
Soms lieten de Vikingen het gras op het turf doorgroeien zodat het binnen warmer werd.
Een andere methode was om huizen met stenen en leem bouwen. Staande palen werden met twijgjes aan elkaar geweven en daarna besmeerd met een dikke laag modder om de tocht buiten te houden.

Vikingdorp. Je ziet duidelijk de daken van graszoden.

Binnen in het huis

Veel vikinghuizen bestonden uit een enkele kamer, met een haardvuur in het midden. Om te voorkomen dat de vlammen zich zouden verspreiden en het huis in brand zouden steken, lagen rond de haard vaak stenen of stukken hout. Het haardvuur gaf niet alleen warmte maar zorgde ook voor wat licht in de kamer, die wel fakkels had maar geen ramen. Daarom werden er zo veel mogelijk dingen rond het haardvuur gedaan zoals: eten klaarmaken, koken, wol spinnen, stof weven, kleren maken, slapen en eten. Het huis kon soms wat klein zijn als je met drie generaties van een familie bij elkaar woonde.

De Vikingen hadden niet veel meubels. Wat rijkere families hadden een houten tafel maar weinig stoelen.
De meeste mensen aten op de grond of op de banken die aan de muur van de woonkamer vastzaten. ‘s Nachts werden er dierenhuiden op de banken gelegd en sliepen ze daarop.

Vikingboerderij

Scheepsbouw, wapens en oorlogen

Transport;
In de landen waar de Vikingen vandaan kwamen was het gemakkelijker om op zee dan te voet te reizen, en dus waren schepen belangrijk.
De meest bekende schepen waren langschepen, waarmee de Vikingen op rooftocht gingen. Die schepen (ook wel vikingsnekken genoemd) konden wel 30 meter lang zijn. Als ze werden aangevallen konden ze snel ontsnappen want het schip was zo gebouwd dat je er mee kon zeilen maar ook roeiend vooruit kon komen.
De schepen van handelaren waren korter en er konden minder mensen op. Ze hadden een beperkt aantal roeiers zodat ze, als er weinig wind was, toch vooruit konden komen. Maar langzamerhand werden er meer zeilschepen gebruikt.

Langs de randen van een vikingsnek zaten schilden vast. Dat was zo gemaakt dat de Vikingen tegelijk zich konden verdedigen en aanvallen.

Drakar of vikingsnek

Wapens
Zijn speer, zijn bijl en zijn schild, dat waren de meest gewaardeerde wapens van een krijger. In gedichten kregen zwaarden een naam die de scherpte en de sterkte van het wapen bepaalden. We weten veel over vikingwapens omdat een krijger met zijn paard en wapens werd begraven. Veel zwaarden, bijlpunten en speerpunten zijn teruggevonden alleen het hout was weggerot.

Oorlogen
Veel Vikingen waren niet alleen boeren maar ook strijders. De vroege Vikingen vochten voor een leider, maar niet in een goed georganiseerd leger. De strijders vochten vaak in kleine groepjes en moesten verrassingsaanvallen uitvoeren om hun vijand te verslaan. Wanneer de vijand hard terugvocht maakten de Vikingen met hun schilden een muur. Pas later begonnen de strijders voor hun koning te vechten en vormden ze een georganiseerd leger.
Hun favoriete wapens waren het zwaard en een strijdbijl waarmee ze door helmen konden snijden.
In man tegen man gevechten gebruikte ze een mes met een scherpe kant dat scramasax heette.

Godsdienst

De Vikingen geloofden in veel goden en legendes. De goden hadden allemaal hun eigen persoonlijkheid zoals mensen. De bekendsten waren Odin, Thor en Freya. Odin(of Wodan), de god van de oorlog en de wijsheid, had veel bovennatuurlijke krachten. Hij kon bijvoorbeeld; mensen doof maken of mensen bevriezen…
Hij had ook een speer die bepaalde wie de oorlogen won en hoe het afliep.

Thor (of Donar) was een smid en god van de donder. Hij was heel sterk maar niet slim. Hij bezat een gouden wagen die getrokken werd door twee zwarte geiten, en in zijn hand had hij een hamer: de hamer van Thor. Met zijn hamer verspreidde hij de donder.

Freya was de vruchtbaarheidsgodin. Ze was erg vrijgevig, en werd in tegenstelling tot de andere mythologieën nooit naakt uitgebeeld.

Loki was een andere god. Hij was de zoon van Odin en was erg kwaadaardig. Loki was de god van het vuur.
De Vikingen aanbaden nog veel meer goden zoals; Skadi, Hel, Fjorn…

Begrafenissen

De begrafenissen van de Vikingen waren erg apart. De gewone mensen zoals burgers en boeren werden rechtstreeks in de grond gelegd, maar bij de rijke en de trouwe strijders was dat niet zo. Een goede rijke strijder werd in een grote tent in een boot gelegd samen met zijn paarden (die van te voren werden gedood), zijn wapens, een kruik bier, brood, gezouten vlees en al zijn dierbare voorwerpen zoals zijn speer, zijn zwaard, zijn helm…
De vrouw van die man had een keus; of ze bleef leven bij haar familie zonder haar man, of ze kon met haar man mee ‘reizen’ naar het dodenrijk. Eigenlijk pleegde ze dan zelfmoord door zichzelf te vergiftigen en als ze dood was werd ze naast haar man neergelegd. Dat laatste werd niet vaak gedaan want de vrouwen waren nodig in het huis.

De Vikingen deden dit omdat ze dachten dat de reis naar het dodenrijk lang zou duren daarom gaven ze het schip en al dat eten mee.

De steen van Jelling

De steen van Jelling is een beroemd monument in Denemarken. Het is een runensteen: een soort grafsteen. Deze steen werd gemaakt rond het jaar 1000 door koning Gorm ter nagedachtenis aan zijn vrouw; Thyre. De heuvel waar de steen op staat heet dan ook de grafheuvel van Thyre. Op die steen staat een rare tekst en dat betekent : ‘Koning Gorm heeft dit monument opgericht ter nagedachtenis van zijn vrouw, glorie van Denemarken.’ Later toen de koning zelf stierf heeft zijn opvolger een steen van ‘Jelling’ voor hem gemaakt.

Zijn er nog vragen? Mail dan naar meester Nils.

Literatuur:

Jacqueline Marley; Hoe zou je overleven als een Viking?

Hazel Mary Martell en Tony Smith; Het dagelijks leven van de Vikingen.

De Franken