Monniken en kloosters

De vroege middeleeuwen was de tijd van ridders en monniken. Meester Henk vertelt nu het verhaal van monniken en kloosters.

Dag lieve kinderen! Monnik Henk zal jullie rondleiden door het klooster.

Maar eerst vertel ik over het ontstaan van kloosters.

Na de dood van Jezus (33 na Chr.) verspreidden zijn volgelingen zich over het Romeinse Rijk. Zij gingen vooral in de steden wonen. Vaak gezellig bij elkaar. Zij vielen op door hun eenvoudig leven zonder luxe en hun hulp aan de arme mensen. (Zie: Het christendom) Maar sommige christenen vonden het fijn om heel teruggetrokken te leven. Zij leefden helemaal alleen. Vaak op zeer afgelegen plekken. Deze christenen heten kluizenaars of heremieten.

De eerste die dat deed was Antonius van Egypte (251-356). Hij leefde in een grot in de Oostelijke Woestijn van Egypte. Hij at en dronk heel weinig, sliep op de grond en was de hele dag aan het bidden.

Meester, pardon, monnik Henk!! Waarom deed hij dat?

Antonius dacht dat hij daardoor in de hemel zou komen. Ook geloofde hij dat door veel te bidden hij de duivel van de wereld verdreef.

Er kwamen meer mensen die net als Antonius als kluizenaar gingen leven. Sommigen kozen hele vreemde woonplekken. Een hele vreemde kluizenaar was Simeon de Pilaarheilige. Hij leefde 47 jaar boven op een pilaar. Blootgesteld aan weer en wind.

Maar niet alle kluizenaars vonden het fijn om helemaal alleen te leven. Veel te eenzaam!! Zij gingen liever met meer kluizenaars samen op één plek wonen. Een ieder op zijn eigen plekje waar niemand je lastig viel maar toch bij elkaar. Zij vormden samen een klooster of abdij. De bewoners van een klooster noemen wij een monnik (man) of non (vrouw). Ook zij leefden eenvoudig en waren een groot deel van de dag aan het bidden. Maar zij aten en werkten wel gezamenlijk. Gezellig!!

Pachomius

Het eerste klooster stond in Egypte en was gesticht door Pachomius. Vanuit dat klooster werden nieuwe kloosters gesticht. In de 5e eeuw kwam het idee om samen in een klooster te leven ook in West-Europa. In Frankrijk, Ierland en Italië werden kloosters gesticht.

Één van de kloosters was het klooster van Monte Cassino. Het werd in 529 door Benedictus gesticht. Benedictus is vooral beroemd geworden door zijn “Regels”. Dat was een boek met leefregels voor kloosterlingen. Benedictus dacht aan alles: de tijden voor gebed en werk, hoeveel eten en drinken een monnik kreeg en wat voor kleding kloosterlingen moesten dragen. Ook beschreef hij hoe het klooster eruit moest zien. De regels van Benedictus werden heel populair. Vooral in het rijk der Franken.

Benedictus

Vanuit Engeland kwamen monniken naar Nederland en Duitsland om de heidense Friezen en Saksen te bekeren tot het christendom.(Zie: Hoe Nederland christelijk werd) Hun bekeringswerk werd ondersteund met het zwaard door de christelijke Franken. In de veroverde gebieden werden de mensen verplicht om christen te worden. Ook stichtten de Franken overal kerken en kloosters.

Zo kwamen de kloosters ook in Nederland. De oudste klooster was gesticht door Wilibrord en stond in Susteren (Limburg).

Tot zover de geschiedenis van het klooster. Laten wij nu in het klooster zelf gaan rondneuzen. Hoe zag een klooster eruit en wat deden de kloosterlingen?

Kom mee !!

Heb je nog een vraag? Mail dan naar meester Henk l.

Bron:

Ben Speet, De Tijd van monniken en ridders. Zwolle, 2007.

C.H. Lawrence, Kloosterleven in de Middeleeuwen. Amsterdam, 2004.

Meer lessen over de vroege middeleeuwen vind je hier:

De Franken